Kun je zingen tijdens de yoga? Wil je dat? En zo ja, in welke houdingen? Hoe kom ik bij die vraag? En wat weet ik er eigenlijk van? Ik interviewde Master Amster, die voor eens en voor al bewees dat yoga HET HELEMAAL IS.
Ik ben GEEN new age-meisje. Ik ben een scepticus. Ik ben een realist. Ik geloof niet dat ‘alles in alles’ is. Het universum heeft geen plan met mij, voor zover ik kan beoordelen. En ik heb geen ziel.
Maar deze bezwaren verdwijnen plots als ik yoga doe. Tijdens een les, horend over holistische geestestoestanden, vreet ik het op. Ik geloof het allemaal. Omdat Yoga het helemaal is! Maar echt.
Als zanger ben ik mijn halve leven bezig geweest om te begrijpen hoe cruciaal yoga is voor een gezond lichaam en een gezonde stem. Het was een van de onderwerpen waarover ik gewoon moest schrijven. Dat wist ik toen ik deze blog begon.
Yoga in het park met Erik
Ik moest meteen denken aan twee mensen:
De eerste, Dr. Ido Ariel, was mijn pianist en muziekdocent. Dat was tijdens mijn dagen aan de Jerusalem Academy of Music and Dance. Op een dag riep hij zijn studenten bij elkaar, kijk ons doordringend aan en zei: JE MOET AAN YOGA DOEN. Geen gemaar, geen niets. Doe aan yoga of vergeet het maar als zanger.
Toen hij uitlegde waarom, begreep ik dat andere methodes van body awareness ook konden voldoen. Maar ik moest mijn lichaam leren begrijpen, aanvoelen, en gezond houden. Hoe dan ook besloot ik op yoga te gaan.
De tweede persoon die bij me opkwam, is Abigail Amster. Zij is een collega-zanger met wie ik weer contact opnam op Skype, voor het eerst in 10 jaar. Ook haar ken ik van de Jerusalem Music Academy.
Abigail Amster, bedenker van Vocal Yoga
Abigail heeft de methode bedacht die ze Vocal Yoga noemt. Ze bewijst ermee dat wat mijn leraar zei, waar is: yoga en zingen zijn activiteiten die helemaal met elkaar te verenigen zijn.
Al pratende met haar, zonk het besef langzaam in dat er zo veel goede redenen zijn om als zanger aan yoga te doen. Ik zet ze op een rij.
1. Het emotionele argument
Zingen zou vreugdevol moeten zijn, maar te veel zangers doen het met hun hoofd.
Abigail had jaren geleden het gevoel dat ze het contact verloor met haar passie, zingen. Dit gebeurt veel fanatieke zangstudenten.
“Ik wilde weer zingen zoals ik dat als kind deed. Met plezier, lachend, contact makend met mensen. Dat was mijn droom, altijd geweest. Maar als student verloor ik dit gevoel.”
Door audities, examens en meningen van het publiek was Abigail te veel in haar eigen hoofd gaan zitten:
“Je kunt zingen vanuit je hoofd, maar je bent dan niet in contact met jezelf, anderen. Dat merken die anderen onmiddellijk.”
Daar heeft ze volgens mij gelijk in. Het publiek, professioneel of niet, voelt meteen aan of de performer oprecht is in zijn of haar expressie. Je kunt zo hard als je wil proberen om een uitstekende zanger te worden, maar als je niet echt bent, ben je gewoon niet interessant.
“Ik moest de badkamer schoonmaken – en ik zong.”
Yoga deed Abigail realiseren dat het zanggeluk weer herwonnen kon worden.
“Toen ik in India yoga en meditatie beoefende, had ik steeds de neiging om mensen te omhelzen… Wat denk ik gebeurde, is dat ik alles losliet. Soms houden we te krampachtig aan iets vast, worden kwaad dat het niet lukt. Tijdens de Ashram, de Yoga retraite) openbaarde de magie zich: het voelde alsof ik alles losliet: mijn toekomst, mijn verleden, alles wat ik wel of niet geacht werd te doen. En ik merkte dat ik aan het zingen was. De hele tijd. Ik moest de badkamer daar schoonmaken – en ik zong. En niet veel later stond ik daar op podia te zingen, zonder te beseffen hoe dat zo gebeurd was.”
Hmmm…dus ik heb drie jaar audities afgelopen, als een bezetene geoefend, ontplofte bijna van het heilige moeten, zonder al te veel resultaat. En zij zingt voor haar lol en zit lekker in haar vel en de concerten komen op een presenteerblaadje? Interessant…
Mijn vriendin heeft het een en ander begrepen. Yoga leidt tot zingen. Dus als je wilt genieten van zingen, doe dan yoga. In haar methode, Vocal Yoga, doet ze niet alleen de traditionele yoga-houdingen, maar ook de filosofie erachter: een verbinding maken. Waarmee? Met andere mensen, met de natuur, en meest van al met je eigen emoties. Abigail bleef maar het woord verbinding gebruiken. Ik hoop dat je aan het eind van dit artikel snapt waarom, net als ik.
Om te beginnen, realiseer je dat de stam van het woord yoga, yui is. Dat betekent: toevoegen, vastmaken of verenigen. Dus – verbinding.
2 Het muzikale argument
“Yoga gaat je helpen met oprecht optreden, en een hoge graad van muzikaliteit.”
Zingen zonder veel stress en meer plezier, en het activeren van het creatieve deel van ons brein (later meer hierover) gaat je een betere musicus en performer maken.
“Als musici kunnen we veel beter. Als we in contact zijn met onszelf, staan we in contact met onze creativiteit, niet het deel van ons brein dat competitie wil. Dan zing je op een manier die veel interessanter is, dan raak je ons… Ieder persoon heeft een unieke sound, als een vingerafdruk. Die mag gehoord worden.”
Hoe helpt de combi van yoga en zingen ons om dat eigen geluid te vinden? In haar les en workshop leert Abigail studenten om langgerekte geluiden te maken in bepaalde houdingen. Het doel is om simpelweg het ontstaan van het geluid in ons lichaam te voelen. Ze raadt aan om te beginnen met een enkel geluid (later meer hierover) voordat je complete frases en liederen zingt.
Als je dus geluid maakt tijdens de yoga, worden deze klanken meer ontspannen en open. Dat helpt je om beter te creëren, beter op te treden. Dat was de les die ik uit dit punt trok.
Hier is een klein stukje uit mijn interview. Abigail praat over het nut van het maken van één geluid. En waarom het zingen van een complete aria ook mooi kan zijn:
3 Het cognitieve argument
De linker- en rechterhersenhelft
Wat is al dat vage gepraat over connectie met je creatieve brein? Misschien is er een tastbare verklaring voor. Abigail legt het een en ander uit over de breinwetenschap achter yoga.
De rechter- en linker hemisfeer van ons brein hebben zoals bekend verschillende functies:
Wat betreft het onderwerp van dit artikel, verwoordt Abigail het eenvoudig: “De linker hersenhelft is het deel dat continu vragen stelt en dingen wil begrijpen”.
Als onze linker hersenhelft te actief is, zijn we zaken overdreven aan het rationaliseren. Iedereen heeft dat wel eens. Zangers als ze heel veel moeite doen om hun technieken onder de knie te krijgen.
De cognitieve vaardigheden van de linker hersenhelft zijn noodzakelijk, maar kunnen rampzalig zijn als ze te vaak en te extreem worden ingezet.
“De rechter hersenhelft helpt ons ontspannen, en helpt ons creativiteit en liefde te ervaren. Het werkt als we in een meditatieve staat zijn. Wetenschappers merkten op dat we onze linker hersenhelft tot rust kunnen brengen door meer te werken met onze rechter hersenhelft. Activiteiten als yoga, meditatie, wandelen, ze activeren allemaal de rechterkant van onze hersenen.”
Als je de rechter hersenhelft activeert, leg je wat minder druk op de linker hersenhelft. Die kan zijn werk dan makkelijk en meer efficiënt uitvoeren. Daar komt bij dat je de creativiteit een impuls geeft, zoals Abigail ook meemaakte. Tijdens haar periode in de Ashram liep ze over van de ideeën:
“In de Ashram begon ik met het componeren van muziek. Ik had nooit gedacht dat ik dat zou kunnen. Ik was altijd jaloers op mijn vrienden van de Academy die componisten waren.”
Hier is een voorbeeld van de hand van Abigail Amster:
Zet het eens op en kom in een meditatieve staat. Ik heb het geprobeerd: het werkt meteen. Zelfs voor een scepticus en niet-spiritueel persoon als ik J
4 Het praktische argument
Omdat ik al jaren een zwak heb voor yoga, gebruik ik het om mezelf te trainen en in mijn zanglessen.
Ik kende al een paar yoga-houdingen die goed voelden om in te zingen, en het zingen zelfs makkelijker maakten. Ik was benieuwd naar meer, en vroeg Abigail naar meer houdingen.
Maar eerst legde ze uit waarom zingen en yoga zo goed samengaan. In Yoga werken we met onze core. Waarom dat relevant is:
“De spieren van de core houden je lichaam recht. Het is erg belangrijk om die spieren sterk te maken. Anders worden we zwak en moe, en hebben moeite om onze lichaamshouding in orde te houden. Dat ziet er niet mooi uit voor een zanger. Een zanger moet open zijn, als een vlinder.”
“Het middenrif… is ook een core-spier. Nodig voor onze lichaamshouding, goede ademhaling en een volle, luide stem.”
Precies die dingen die we nodig hebben als zanger – de core en de ademhaling – zijn ook het fundament van yoga.
Abigail voegt toe dat de concentratie die yoga vergt, goed is voor onze focus als we op het podium staan. We kunnen dan beter putten uit onze hulpbronnen.
Goede yoga-houdingen om in te zingen
Ter zake: in welke yoga-houdingen kun je goed zingen?
“Allereerst belangrijk om te zeggen: yoga is een methode. Een manier van het doen van dingen. Bij elke houding is het belangrijk hoe je die uitvoert. Je kunt je lichaam zelfs beschadigen als je hem fout uitvoert.”
Zou je het dan afraden om thuis te yoga’en met een Youtube instructievideo?
“Er staan geweldige tutorials op Youtube. Maar als beginner moet je vind ik naar een leraar gaan, die je de beginselen aanleert.”
Beginners naar de leraar – genoteerd.
“Sommige oefeningen zijn goed voor iedereen, omdat je jezelf geen schade kan toebrengen: de gewrichten ‘rollen’, het in contact komen met je ademhaling, ontspanning… De kat, waarbij je je benen, knieën en handen op de mat legt, is een veilige.”
Hoppa! De eerste positie is genoemd: De Kat – Marjariasana. Veilig en elegant – laat ik die eens testen!
We vervolgen met de Zonnegroet, een serie houdingen. Ze legt uit hoe je geluid toevoegt aan de sequentie. En waarom het belangrijk is om terug te gaan naar de basis:
“In de meeste van mijn workshops doe ik heel basale oefeningen. Want ik vind dat je eerst een goede mindset moet hebben in die houding. Als je dat beheerst, kun je overgaan naar meer uitdagende houdingen.”
De zonnegroet is vrij makkelijk. Je kunt hem rustig uitvoeren. Je kunt ook een geluid maken. Bijvoorbeeld: bij het inademen strek je je armen. Bij het uitademen en het vervolg van de houdingen, maak je het geluid ‘om’, ‘mm’ of zelfs “sss”. Het zingen komt dan in de plaats van het uitademen.”
Tweede suggestie van Abigail, De Zonnegroet – Surya Namasakar: klaar voor de test! Omdat ik de zonnegroet goed ken, zong ik meteen maar een hele frase:
Wow, dat ging lekker! Hoe kan dat?
“Als je dit doet, voel je welke delen van je lichaam gespannen zijn. En het uitademen/zingen gaat dan samen met het ontspannen van die delen… Soms merken we als we zingen hoe ons lichaam gespannen is op bepaalde plekken. Dus door te zingen tijdens de yoga leer je je lichaam begrijpen.”
Oh. Duh…
Zijn er houdingen die niet geschikt zijn om in te zingen?
De meesteres zegt van niet. Als je voldoende bekend bent met een houding, en je er makkelijk in kunt blijven, dan kun je er ook geluiden in maken. Leef je uit.
“Als je lekker op je gemak bent met de schorpioen (GRAPJE, IK KWAM DAAR 30 SECONDEN LATER ACHTER. NIET PROBEREN DIT)…. er zijn mensen die dit al meer dan 10 jaar doen. Elke dag. Misschien kunnen zij prima zingen in deze houding.”
De Schorpioen – Vrschikasana. Voor de profs. Niet proberen zonder begeleiding!…
Zingen in de schorpioen was dus een grapje, waar ik pas even later achterkwam… Maar toen ik ‘m snapte, leek het me niet langer een goed idee om erin te zingen J
Ik was er onderhand van overtuigd dat yoga pure magie is. Ik ging verder en probeerde de houdingen uit waarvan ik al wist dat ze fijn zijn om in te zingen. Ter lering en vermaak. En voor mijn eigen welzijn 🙂
Hier zijn ze – de uitgebreide child’s Pose (Utthita Balasana) en de Duif (Kapotasana):
De gedraaide houdingen (zoals halfgod van de vissen – ARDHA MATSYENDRASANA) vond ik helemaal niet fijn om in te zingen. Halverwege een zin begon ik steeds te vloeken als bootwerker… wees gewaarschuwd…
ARDHA MATSYENDRASANA. Maybe she likes singing in this one…
5 Het carrière-argument
“Je zult merken dat je je heel anders voelt voorafgaand aan audities en concerten.”
“Ik herinner me, ongeveer 3 jaar geleden. Ik had een televisie-optreden. Voor opkomst voelde ik mijn hart tekeergaan en ik zweette als een gek. Ik ging een naar buiten, ik kon amper bewegen, zo gespannen was ik. Dus begon ik mijn handen een beetje te rollen, mijn borstkas wat te openen… al snel strekte ik mijn armen, deed dansoefeningen… en langzaam begon mijn ademhaling zich te openen en kwam ik weer tot mezelf. Steeds dacht ik bij mezelf: hoe kan ik goed doen voor anderen.”
Abigail vertelt me dit alles met een wijze, en toch down-to-earth glimlach.
Zangers vragen zich vaak af (te snel in het proces) hoe ze een oefening op het podium moeten inzetten. Je kunt niet altijd je armen strekken en in het rond lopen, toch? Maar het gaat niet erom wat je op het podium doet, maar hoe je je voorbereidt. Op termijn, zegt Abigail, als je je fysieke en lichamelijk gewoontes verbetert, raak je beter uitgerust om met stressvolle situaties om te gaan.
“Als je elke dag oefent, zullen dingen zich wortelen in je… zelfs als je er niet over nadenkt, zullen ze naar voren komen. Je zult merken dat je gevoel voor audities anders is.”
Dat klinkt me redelijk in de oren, maar ook een beetje tegen-intuïtief. Aan jezelf werken tussen shows gaat je helpen tijdens de show? Als ik voor een optreden de adrenaline door mijn lijf voel gieren, dan wil ik dat liever níet voelen dan wel voelen. Als ik ga ademen en bewegen, voel ik het dan niet alleen maar meer?
In het begin wel. Nu begrijp ik dat zenuwachtig zijn erbij hoort, en niet het eind van de wereld. Je MOET er een beetje mee werken, het een beetje reguleren, en er onder kunnen werken. Abigail denkt er kennelijk hetzelfde over:
“Je moet begrijpen dat we allemaal stress meemaken in het leven. Ook als je je hele leven yoga doet – we zijn menselijk. Als we deze emoties voelen… accepteer ze en WERK ERMEE, in plaats an ertegen te vechten.”
6 Het argument van algemene fitheid
Klinkt goed allemaal. Yoga is een handig hulpmiddel om met stress om te gaan. En om onze vocale techniek en muzikaliteit te verbeteren. Het is bijna alsof je niets meer nodig hebt dan yoga als zanger.
Is dat zo? Heb je genoeg aan yoga alleen, om in goede lichamelijke vorm te blijven?
“Het ligt eraan wat voor persoon je bent. Sommige yoga-varianten zijn veel meer aerobic. Andere zijn weer kalmerend en spierversterkend…”
Abigail houdt ook van zwemmen en wandelingen. Ik houd van rennen en dansen. Ik begon laatst met aerobics via Youtube tutorials, dat ging prima.
“Ik raad je gewoon aan om te bewegen, dansen, wandelen, trap te lopen, enzovoort. Beweeg je lichaam gewoon, voel het.”
7 Het overlevingsargument
Weinig mensen zullen bestrijden dat lichaamsbeweging goed is. Maar snappen we precies hoe dat zit?
“Ons lichaam praat de hele tijd tegen ons, en laat weten waaraan het behoefte heeft. Als je erop gaat letten, zul je merken dat ons lichaam beweging NODIG HEEFT.”
Maar wat gebeurt er als we niet bewegen? Durfde ik te vragen, waarna Abigail me een blik gaf die zei: ‘Dat wil je niet weten’.
“Er is een belangrijke vloeistof (synoviaal vocht) dat de gewrichten gezond houdt en oliet. Je kunt geen medicijnen nemen die dat overnemen. Je kunt die vloeistof alleen opwekken door te bewegen. Gewone dagelijkse bewegingen zijn waarschijnlijk niet genoeg.”
“Gewrichtsproblemen leiden tot spierproblemen, die leiden tot pijn, vermoeidheid en een slechte houding. Je eindigt ermee dat je voor je energiehuishouding enorme hoeveelheden koffie en snoepgoed tot je gaat nemen..”
In het begin dacht ik gewoon dat als je niet fysiek bewust en actief bent, je te veel spierspanning opbouwt. Dat is pijnlijk maar het is ook erg slecht voor het zingen. Nek- en schouderpijn onderbreken de luchtstroom – je knelt je eigen ademhaling in feite af.
Maar het totaalplaatje is nog een stuk erger dan ik dacht.
In een masochistische bui, Googlede ik op ‘gevolgen van geen lichaamsbeweging’, en zag nog wat meer artikelen waarmee ik het maar moest doen. Inclusief de suggestie dat een gebrek aan lichaamsbeweging misschien zo dodelijk is als roken.
Ik ga niet linken naar die zoekopdracht. Zoek zelf maar! Als je durft. Of kom gewoon meteen van je stoel.
8 Het ‘te mooi om waar te zijn’-argument
Als we het er allemaal over eens zijn, en yoga willen doen, hoe vaak dan, en hoe lang?
“Ook al doe je het maar 5 minuten per dag, dan nog verandert je leven behoorlijk. Ik herhaal het nog maar eens: het gaat er niet om wat je doet, maar de manier waarop. Je haalt veel meer uit de oefening, al is het maar een korte, als je je richt op jezelf en wat je doet. Het is ook enorm belangrijk dat je naar je lichaam luistert. Doe niet te veel, maar wees ook niet te voorzichtig. Het is een balans tussen die twee uitersten die ons vrolijk maakt, levendig, jeugdig….
Beginners raad ik aan om 75% te doen van wat je maximaal aankan.”
Ik ben geneigd haar te geloven. Een paar weken geleden viel ik weer eens in de val van groepsdruk tijdens een yoga-klas. Ik probeerde te veel. Dagen erna kon ik nog amper bewegen.
Als laatste prent Abigail ons nog even in dat zingen op zich iets goeds is. Niet alleen voor je beroep:
“Ik vind dat iedereen zou moeten zingen… Zelfs als je denkt dat je het niet goed kan. Als je zingt, zo is ook empirisch aangetoond, voel je je veel beter. Veel beter! Ons brein maakt endorfinen en oxytocine aan. Die verminderen de pijn, sterken het lichaam en helpen bij het genezen van een ziekte. Ze sterken ook je brein.”
Zelfs als je denkt dat je niet goed bent… waar heb ik dat eerder gehoord? Zo veel studenten komen bij me en zeggen dat ze niet weten of ze kunnen zingen. Of zijn er zelfs van overtuigd dat ze het niet kunnen. Ze doelen meestal op vals zingen. Maar Abigail en ik zijn het erover eens dat dit te maken heeft met je fysieke toestand.
Ze zegt dat het te maken heeft met balans in je lichaam: werk door yoga aan je evenwicht en focus. Je stemt er je stembanden mee. Ook ik heb gemerkt dat het werken aan lichaamshouding en zangtechniek problemen met ‘vals’ zingen verhelpt. Ik heb nog nooit een student gehad van wie het vals zingen niet verholpen kon worden na het toepassen van een goede techniek.
En het blijkt dus dat yoga je helpt om de goede zangtechniek aan te houden. Als het al niet vanzelf gaat door de yoga. Ik vermoed dat ik het alleen maar meer ga beoefenen.
Ik houd erover op. Veel dank Abigail, en –
Geniet van het zingen!
PS. Als je dit artikel interessant vond, lees dan ook eens Waarom zangers aan sport moeten doen. En mijn experimenten met zelf-massage.
